Hệ sinh thái xanh thảm cỏ biển
Cỏ đại dương là thực thiết bị bậc cao có rễ, cành, lá, hoa và hạt. Cỏ biển đều phải sở hữu lá nhiều năm xanh, thường bị nhầm lẫn cùng với rong biển, tuy vậy thực sự bao gồm liên quan ngặt nghèo hơn đến các loại thực vật bao gồm hoa cùng bề mặt đất. Chúng phát triển khoảng 100 triệu thời gian trước và hiện thời có khoảng 72 loài cỏ biển khác nhau thuộc bốn nhóm chính Zosteraceae, Hydrocharitaceae, Posidoniaceae & Cymodoceaceae. Cỏ biển rất có thể hình thành các đồng cỏ bên dưới nước dày đặc, diện tích lớn rất có thể quan tiếp giáp bằng hình ảnh vệ tinh.
Bạn đang xem: Hệ sinh thái biển sâu và đời sống dưới mặt biển
Giá trị sinh thái:
Môi trường biển luôn chịu sự tác động của sóng, gió, dòng chảy. Sự hiện hữu của lá, thân đứng và hệ thống rễ của cỏ biển làm giảm ảnh hưởng tác động cơ học tập của sóng, sản xuất điều kiện thuận lợi cho các loài sinh vật biển lớn cư trú, ẩn nấp, trốn những sinh vật săn mồi (nhất là những ấu trùng, bé non). Lá tất cả vai trò như lọc nước, tạo nên nước vào hơn, lá có tính năng làm lắng cặn trầm tích. Khối hệ thống rễ và thân ngầm nhằng nhịt của cỏ biển giữ và cố định và thắt chặt nền đáy, kháng xói lở cho các vùng ven bờ.
Cùng với các hệ sinh thái rừng ngập mặn cùng san hô, hệ sinh thái xanh cỏ biển có vai trò quan trọng đặc biệt đối với vùng nước ven bờ, thực hiện các chức năng về cơ học với sinh học. Các đồng cỏ biển khơi tham gia vào chu trình vật hóa học và chuỗi thức ăn ở vùng ven bờ. Những chất hữu cơ phân diệt từ lá cỏ cũng giống như của rong biển cả sống ở đáy là thành phần đặc trưng trong chuỗi thức ăn của các hệ sinh thái xanh biển.
Về giá trị tài chính của cỏ đại dương trong vùng Đông nam Á là nơi hỗ trợ thực phẩm, và địa điểm sinh sống của đa số loài thủy sản có giá trị kinh tế tài chính cao. Cỏ biển lớn là ngôi nhà cho những loài nhì mảnh vỏ (bạch tuộc, mực ống, mực nang, ốc sên,…), bọt biển, sát xác (tôm, cua, copepods, isopods cùng amphipods), động vật hoang dã đáy như giun nhiều tơ, nhím biển, hải quỳ…Do những công dụng này, cỏ biển khơi được cho là một trong những trong cha hệ sinh thái xanh trên thế giới có quý hiếm nhất. Một ha cỏ biển lớn (khoảng nhị sân trơn đá) mong tính rất có thể cung cấp những dịch vụ trị giá bán trên 19.000 đô la mỗi năm.
Cỏ biển lớn ở Việt Nam:
Ở vùng biển lớn Việt Nam, fan ta đã khẳng định được 16 chủng loại cỏ biển thuộc 4 họ, 9 chi. Đó là cỏ Xoan, cỏ Vích, cỏ Lá dừa, cỏ Kiệu, cỏ Hẹ, cỏ Năn biển, cỏ Đốt tre, cỏ Lươn, và cỏ Kim… Diện tích các thảm cỏ hải dương ở việt nam là khoảng18.130 ha và khôn cùng dễ đổi khác do tác động của các yếu tố tự nhiên và thoải mái hoặc nhân tác.
Reference
Nguyễn Hữu Đại, 1999. Thực đồ vật Thủy Sinh. Nhà Xuất bạn dạng Nông Nghiệp, TP. Hồ Chí Minh, 290 trang.Pamela L Reynolds, Emmett Duffy và Nancy Knowlton, 2017. Seagrass and Seagrass Beds. Http://ocean.si.edu/seagrass-and-seagrass-bedsNguyễn Văn Tiến, 2013. Mối cung cấp lợi thảm cỏ hải dương Việt Nam.Nhà xuất bạn dạng Khoa học tự nhiên và Công nghệ, 346 trang.Short, F., Carruthers, T., Dennison, W., & Waycott, M. (2007). Global seagrass distribution and diversity: A bioregional model. Journal of Experimental Marine Biology và Ecology, 350(1–2), 3-20. Doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.jembe.2007.06.012
Hệ sinh thái xanh biển vn khá đa dạng và tất cả vai trò rất đặc biệt quan trọng trong bài toán điều trung khí hậu, dinh dưỡng trong vùng biển trải qua các quy trình sinh địa hóa.
Đồng thời, những hệ sinh thái này đem lại nhiều giá trị, tác dụng to béo về tài chính - xóm hội, với tầm 28 triệu người chịu tác động gián tiếp và trực tiếp vào đời sống. Tuy vậy, trong những thập niên ngay gần đây, những hệ sinh thái xanh biển của việt nam đang bị suy thoái và khủng hoảng nghiêm trọng cả về số lượng và quality do nhu yếu phát triển kinh tế tài chính - làng mạc hội, cùng với việc thống trị chồng chéo, nhát hiệu quả, cộng với những biến hóa dưới tác động của thay đổi khí hậu, nên các hệ sinh thái vùng bờ đã cùng đang suy thoái, diện tích s bị thu thon nghiêm trọng.
Hệ sinh thái biển là hệ sinh thái thủy sinh lớn nhất trên núm giới. Nước biển bao che hơn 70% mặt phẳng Trái Đất, chiếm phần hơn 97% lượng nước hỗ trợ cho Trái Đất với 90% những khu vực có sự sống trên hành tinh. Hệ sinh thái biển bao hàm các hệ sinh thái gần bờ (như ruộng muối, bãi bồi, đồng cỏ biển, rừng ngập mặn, khối hệ thống bãi triều đá và những rạn sinh vật biển ngầm...), hệ sinh thái xa bờ (bao gồm các hệ sinh thái xanh ngoài khơi, đại dương, nước hải dương bề mặt, biển khơi sâu, mồm phun thủy nhiệt biển lớn và đáy biển...). Những hệ sinh thái biển được đặc trưng bởi quần thôn sinh vật liên kết với bọn chúng và môi trường thiên nhiên vật hóa học của chúng.
Ngoài việc cung ứng nhiều tác dụng cho quả đât tự nhiên, những hệ sinh thái biển còn hỗ trợ nhiều dịch vụ, lợi ích liên quan cho xã hội, tài chính và hệ sinh thái xanh sinh học của nhỏ người. Các hệ thống biển Pelagic điều hòa khí hậu toàn cầu, góp phần vào quy trình nước, duy trì đa dạng sinh học, cung ứng nguồn thực phẩm cùng năng lượng, đôi khi tạo thời cơ cho giải trí và du lịch. Về mặt gớm tế, các hệ sinh thái xanh biển còn khiến cho con người khai quật hàng tỷ USD qua tấn công bắt, nuôi trồng thủy sản, dầu khí bên cạnh khơi, thương mại và vận tải đường bộ biển.
Vùng biển vn có khoảng 20 hệ sinh thái điển hình, phân bố trên 1 triệu km2 diện tích s ở biển khơi Đông, với 155.000 ha rừng ngập mặn, khoảng chừng 1.300 km2 rạn san hô, gần 500 km2 váy phá và khoảng 16.000 ha cỏ biển, nhiều khoanh vùng bãi triều và cửa ngõ sông, cùng với chừng 11.000 loài sinh đồ gia dụng cư trú, trong đó có xấp xỉ 6.000 loài động vật đáy; 2.038 loài cá (có rộng 100 loại cá kinh tế); 653 loài rong biển; 657 loài động vật hoang dã phù du; 537 loại thực đồ vật phù du; 94 chủng loại thực đồ dùng ngập mặn; 225 loài tôm biển; 14 loài cỏ biển; 15 loài rắn biển; 12 loài thú biển; 5 loài rùa hải dương và 43 loài chim nước... Theo mong tính, mỗi năm, khoản lợi tức đầu tư thu được từ những hệ sinh thái biển và ven biển của việt nam từ 60 - 80 triệu USD, có nghĩa là khoảng 56 - 100 USD/năm/gia đình người dân sống ở các huyện ven biển.
Rạn san hô là trong những hệ sinh thái đặc sắc của đại dương Việt Nam. Ở đây, bao gồm sự đa dạng và phong phú sinh học hết sức cao, phong cảnh kỳ thú, phân bố rộng rãi từ nam bắc trên diện tích 1.222 km2. Sự đa dạng và đa dạng mẫu mã của san hô vn thể hiện nay ở 350 loài chế tạo ra rạn kèm theo khoảng 3.000 sinh vật dụng khác gồm đời sống gắn bó tương quan tới vùng rạn san hô, vào đó có không ít loại có mức giá trị kinh tế tài chính cao như tôm hùm, bào ngư, trai ngọc, hải sâm… Theo đánh giá của Trung tâm bảo tồn Sinh vật biển và phát triển Cộng đồng, tổng mức các sản phẩm dịch vụ của hệ sinh thái xanh rạn sinh vật biển ở việt nam ước tính vào mức 100 triệu USD/năm, trong đó 1 km2 rạn san hô có thể cung cung cấp lượng hải sản đánh bắt lên tới 10.000 USD. Tại Đồng bằng sông Cửu Long, 1 km2 rừng ngập mặn rất có thể cung cung cấp lượng đánh bắt cá 450 kg hải sản/năm. Mỗi năm, hệ sinh thái cỏ biển cung ứng lượng thủy sản và những dịch vụ có mức giá trị trên đôi mươi triệu USD với giá trị nhưng mà đầm phá mang đến ước tính lên tới mức trên 2000 USD/ha.
Theo Trung tâm bảo tồn Sinh vật biển và cải cách và phát triển Cộng đồng, riêng biệt hệ sinh thái san hô có mức giá trị tổng thể ước tính vào lúc 100 triệu USD, trong những số ấy cứ 1 km2 rạn san hô có thể cung cấp số lượng hải sản đánh bắt có mức giá trị khoảng chừng 10.000 USD.
Ngoài các giá trị về khiếp tế, du lịch, các rạn san hô triệu tập ở một số nơi còn có giá trị điều tiết, là cơ chế hữu hiệu bảo vệ đường bờ biển, bảo tồn nhiều mẫu mã sinh học biển lớn và thống trị nghề cá.
Mỗi mét vuông cỏ biển có thể tạo ra 10 lít O2 hòa tan, góp thêm phần cân bởi O2 cùng CO2 vào nước, làm sút hiệu ứng nhà kính khi dung nạp CO2 vào nước. Trong thời gian một năm, 0,44 ha cỏ biển hoàn toàn có thể tạo ra 10t lá làm cho nguồn thức ăn, sinh cảnh và nơi sinh sản của tương đối nhiều loài động vật không xương sống, có xương sống cả ở tiến độ con non cùng trưởng thành. Các loài cỏ đại dương cũng đóng góp vào màng lưới thức ăn, hoặc trực tiếp trải qua các động vật hoang dã ăn cỏ biển hay loại gián tiếp sau khi các chủng loại thực vật cỏ biển khơi chết đi và biến chuyển thức ăn mùn bã.
Nhìn chung, các hệ sinh thái biển làm việc nước ta có nhiều tiềm năng về ghê tế, văn hóa, du ngoạn và môi trường. Tuy nhiên, hiện nay, những hệ sinh thái xanh này hiện giờ đang bị suy giảm nhanh chóng do sự khai thác trên mức cần thiết của bé người, độc hại môi ngôi trường và biến đổi khí hậu.
Nguy cơ rình rập đe dọa hệ sinh thái biển
Tác đụng của biến đổi khí hậu
Việt Nam là một trong những nước nhà bị tác động ảnh hưởng mạnh của biến hóa khí hậu. Theo những kịch bản biến thay đổi khí hậu được bộ Tài nguyên và môi trường (TN&MT) công bố, giả dụ mực nước biển cả dâng cao 1m, khoảng 40% diện tích s Đồng bởi sông Cửu Long, 11% diện tích Đồng bằng sông Hồng với 3% diện tích của các tỉnh không giống thuộc vùng ven biển bị ngập, tp.hcm bị ngập bên trên 20% diện tích; khoảng 10 - 12% dân số nước ta bị ảnh hưởng trực tiếp và tổn thất khoảng tầm 10% GDP. Giả dụ nước đại dương dâng lên 5 mét, Việt Nam có thể mất 16% diện tích, kèm theo đó là rộng 35% số dân và khoảng tầm 35% tổng GDP bị ảnh hưởng.
Nhiệt độ tăng, mực nước đại dương dâng và biến hóa lượng mưa làm cho hệ sinh thái, sản lượng đánh bắt cá, hạ tầng và sinh kế nghề đánh cá dễ bị tổn thương. Tại Việt Nam, mọt quan ngại nổi lên là các kì cục lượng mưa với tăng nhiệt độ do sự nóng lên toàn cầu. Đặc biệt là bão và tập thể lụt sau mỗi chu kỳ luân hồi 3 - 4 năm, ảnh hưởng tác động của chúng tới các hệ sinh thái (rừng ngập mặn, dải ven bờ, châu thổ), các loài cá phổ biến, nghề đánh bắt cá và sinh kế.
Nước biển khơi dâng sẽ ảnh hưởng đến vùng khu đất ngập nước ven bờ biển Việt Nam, rất lớn nhất là quanh vùng rừng ngập mặn dễ bị tổn thương làm việc Cà Mau, thành phố Hồ Chí Minh, Vũng Tàu và Nam Định. Đa dạng sinh học vùng bờ với nguồn lợi thủy, hải sản giảm sút. Những hệ sinh thái xanh vùng bờ đặc trưng bị suy thoái và thu bé nhỏ diện tích. Các quần lũ có xu hướng di chuyển ra ngoài khơi hơn do biến hóa cấu trúc hoàn lưu lại ven biển, thay đổi tương tác sông - biển lớn ở vùng cửa ngõ sông ven bờ, bởi vì mất mang đến 60% các nơi cư trú tự nhiên và thoải mái quan trọng.
Theo report của cỗ TN&MT (năm 2017), trong 50 năm qua, diện tích đất rừng ngập mặn sinh sống Đồng bởi sông Cửu Long đã bớt 80%. Còn theo báo cáo của Bộ nông nghiệp trồng trọt và trở nên tân tiến nông làng mạc về tình trạng xói lở bờ biển khơi và suy thoái rừng ngập mặn khoanh vùng Đồng bởi sông Cửu Long mang lại biết, từ năm 2011 - 2016, rừng ngập mặn vùng Đồng bởi sông Cửu Long đã trở nên suy giảm nghiêm trọng, đa số do vùng kho bãi bị sạt lở và việc giao rừng để nuôi trồng thủy, hải sản.
Phong trào nuôi tôm, những dự án cải tiến và phát triển khu công nghiệp và city là trong những nguyên nhân nổi trội dẫn đến phá rừng ngập mặn. Vùng ven bờ biển Đồng bằng sông Cửu Long, tỉnh Quảng Ninh, thành phố hải phòng đất cảng là hồ hết nơi có diện tích rừng ngập mặn bị mất nhiều nhất.
Cùng với đó, bức ảnh về rạn san hô biển Việt Nam cũng khá ảm đạm. Khoảng chừng 200 điểm rạn san hô được khảo sát, thực trạng độ che của bọn chúng đang giảm đi nhanh chóng. Ở khu vực miền bắc giảm 25 - 50%, chỉ với khoảng 1% các rạn sinh vật biển ở miền nam bộ trong chứng trạng tốt. Từ năm 2002, Viện Tài nguyên trái đất đã chú ý khoảng 80% rạn san hô ở vùng biển vn nằm trong chứng trạng rủi ro, trong đó một nửa ở nút cao. Nếu không có hành vi tích cực và hiệu quả thì chỉ đến hết năm 2030, biển nước ta sẽ biến “thủy mạc”, không hề rạn sinh vật biển và cũng không còn tôm, cá nữa.
Tình trạng bên trên cũng ra mắt tương từ với các hệ sinh thái thảm cỏ biển. Trước thời kỳ 1996 - 1997, diện tích của 39 bến bãi cỏ hải dương là 10.768 ha, cho năm 2003 chỉ còn gần 4.000 ha, nghĩa là đã mất mang đến 60%. Diện tích các hệ sinh thái đất ngập nước ven bờ biển nói chung cũng bị mất khoảng tầm 60 - 70% nhằm nhường chỗ đến các hoạt động của con người. Đồng thời, có khoảng 100 loài thủy sản có cường độ nguy cung cấp khác nhau, trên 100 loại được gửi vào Sách đỏ Việt Nam. Mối cung cấp lợi thủy hải sản có xu hướng giảm về trữ lượng, sản lượng và size đánh bắt.
Việc tăng thêm các nguồn thải từ bỏ lục địa, nhất là theo các dòng tan sông ra biển khơi dẫn đến môi trường xung quanh biển nhiều nơi vẫn có xu thế suy giảm về chất lượng. Những vùng cửa ngõ sông ven biển đã trở nên ô nhiễm vì nước thải công nghiệp, đô thị. Triệu chứng xả những chất thải không qua cách xử lý hay cách xử trí chưa đạt quy chuẩn đang cốt truyện ngày càng phức hợp ngay tại các tỉnh ven biển, gây thiệt hại mập về ghê tế, đời sống, sinh kế của xã hội dân cư ven bờ biển và những tổn hại khó khăn lường so với các hệ sinh thái, sinh đồ dùng biển.
Theo cầu tính của các nhà khoa học, 80% lượng rác thải ra biển bắt nguồn từ các chuyển động trên khu đất liền. Việt nam có 112 cửa biển, đây đó là nguồn để rác trôi ra đại dương. Các sinh vật dụng nhầm tưởng rác thải là thức ăn hoặc mắc kẹt giữa các ngư chũm dẫn tới sự việc sinh cảnh bị phá hủy. Số liệu từ Chương trình môi trường Liên đúng theo quốc ra mắt năm 2018, từng năm việt nam xả ra biển khơi 0,28 cho 0,73 triệu tấn rác rến thải nhựa. Ô nhiễm rác thải đại dương không chỉ ảnh hưởng tới chất lượng môi trường, hệ sinh thái xanh mà còn tác động đến trở nên tân tiến kinh tế, xã hội dân cư ven biển; tiềm ẩn nguy hại mất an toàn, an toàn lương thực.
Hoạt rượu cồn dầu khí, vận tải đường bộ biển, cùng với quy mô khoảng chừng 340 giếng khoan dò la và khai quật dầu khí thuộc 272 bến cảng biển cả đang vận động với tổng năng suất trên 550 triệu tấn/năm. Kế bên nước thải lẫn dầu với khối lượng lớn, trung bình từng năm chuyển động này phân phát sinh khoảng tầm 5.600 tấn rác rưởi thải dầu khí, bên trên 15.000 tấn dầu mỡ thừa trôi nổi, trong đó 23 - 30% là chất thải rắn gian nguy chưa xử lý...
Theo reviews của bộ TN&MT, độc hại môi ngôi trường biển trong số những năm cách đây không lâu đã khiến cho nhiều chủng loại sinh thứ biển giảm tốc mạnh về số lượng, có loài đã tuyệt chủng viên bộ. Có đến 236 loài thủy sinh quý và hiếm bị đe dọa ở lever khác nhau, vào đó, tất cả hơn 70 loài sinh đồ biển đã bị liệt kê vào Sách đỏ Việt Nam. Mối cung cấp lợi thủy hải sản bị khai thác ngày càng cạn kiệt cả số lượng và chất lượng. Những nguồn cá dự trữ bị suy giảm từ 4 triệu tấn vào khoảng thời gian 1990 xuống còn 3 triệu tấn như hiện tại nay. Kích thước trung bình của cá cùng tính nhiều chủng loại loài cũng sút đáng kể.
Theo đó, đề nghị kiểm soát công dụng bảo tồn các hệ sinh thái xanh biển trứ tác động của các nguồn gây độc hại môi ngôi trường bằng giải pháp áp dụng các công cụ kinh tế tài chính và chính sách trong quản lý môi trường biển, như: lệ tổn phí ô nhiễm, lệ mức giá xả thải, phí áp dụng biển, mức giá sản phẩm, lệ giá thành hành chính thuế, cấp phép và thu hồi Giấy phép khai thác, áp dụng biển, đảo, các quỹ môi trường thiên nhiên biển và các khoản trợ cấp khác…
Cần bao gồm sự liên kết phối kết hợp liên tỉnh, liên vùng với liên ngành chặt chẽ, hiệu quả trong việc điều hành và kiểm soát các hoạt động khai thác và có tác dụng suy kiệt hệ sinh thái xanh biển, kiểm soát và điều hành các nguồn trực tiếp tạo ô nhiễm, suy thoái môi trường vùng hải dương ven bờ, nhất là nguồn thải từ những khu đô thị, khu vực công nghiệp, khu chế xuất, cơ sở nuôi trồng, chế biến thủy sản, hoạt động thương mại, dịch vụ… dọc từ bờ biển, trên những đảo, cụm đảo; đảm bảo nước thải đề nghị được xử lý đạt quy chuẩn chỉnh kỹ thuật trước khi xả ra biển.
Bên cạnh đó, những địa phương phải tìm với lựa chọn những phương thức làm cho ăn đa dạng mẫu mã cho ngư dân, như chú ý phát triển du ngoạn hoặc các dịch vụ sửa chữa khác, giúp các thế hệ sau này của ngư gia có đa dạng và phong phú phương thức kiếm sống, thay bởi vì chỉ khai thác thủy hải sản như hiện tại nay. Mối cung cấp sinh kế của những địa phương ven biển đa số là canh tác, nuôi trồng và đánh bắt cá thủy, hải sản, bởi vì đó các biện pháp yêu thích ứng cũng được xác định cùng tiếp cận theo từng lĩnh vực. Cố kỉnh thể, vào nông nghiệp, để yêu thích ứng đòi hỏi phải đổi khác trong làm chủ và những kỹ thuật canh tác để tránh khủng hoảng mất mùa; bổ sung các như thể mới có khả năng thích nghi với đổi khác khí hậu. Trong đánh bắt cá với nuôi trông thủy sản, cần chăm chú các phép tắc xử lý nước thải nhằm mục tiêu tránh triệu chứng phát sinh dịch bệnh lây lan gây thiệt sợ hãi lớn. Phía dẫn các hộ dân biện pháp tiếp cận tín dụng, bảo đảm và những dịch vụ tài bao gồm một giải pháp hiệu quả, cấu hình thiết lập mô hình liên kết giữa những xã, những vùng chịu ảnh hưởng trực tiếp của biến đổi khí hậu nhằm trao đổi thông tin và những bài học ghê nghiệm.
Việc áp dụng mô hình, phương thức quản lý tổng thích hợp vùng bờ để giải quyết và xử lý các vấn đề yếu kém, vĩnh cửu trong quản lý; khai thác và sử dụng tài nguyên, đảm bảo môi ngôi trường vùng bờ tại những địa phương, từ đó từng bước nâng cấp khả năng ưng ý ứng đổi khác khí hậu cùng nước biển cả dâng vào tương lai. Chiến thuật này đề xuất đặt ở đoạn ưu tiên cao nhất bởi nó có kết quả ngay cả khi chuyển đổi khí hậu với nước hải dương dâng không xảy ra, đóng góp thêm phần vào việc sử dụng kết quả tài nguyên, dịch vụ của những hệ sinh thái xanh biển, giúp từng bước tiếp cận nền kinh tế tài chính xanh, thân mật và gần gũi với môi trường.
2. Bộ TN&MT (2020), báo cáo hiện trạng môi trường biển Việt Nam, giai đoạn năm ngoái - 2020. Hà nội - 2020.
3. Cỗ TN&MT (2016), Kịch phiên bản biến đổi khí hậu cập nhật năm 2016. NXB Tài nguyên môi trường thiên nhiên và bản đồ việt nam - 2016.
5. Nguyễn Chu Hồi (2019), Tài nguyên môi trường xung quanh và chủ quyền biển đảo. NXB chủ yếu trị đất nước sự thật - 2019.
6. Nguyễn Chu Hồi (2020), kinh tế biển xanh: các vấn đề và bí quyết tiếp cận cho Việt Nam. NXB thiết yếu trị tổ quốc sự thật - 2020.
8. Bảo My (2020), Hệ sinh thái xanh biển nước ta trước mức độ ép chuyển đổi khí hậu. Tạp chí kinh tế môi trường - 2020.
9. Thanh Huyền (2020), Ô nhiễm môi trường xung quanh biển: hoàn cảnh và phương châm của cộng đồng trong đảm bảo môi trường biển. Tạp chí môi trường thiên nhiên và xã hội - 2020.
10. Minh Đăng (2020), Đầu tư vào vốn tự nhiên và thoải mái - bảo đảm và phát triển đa dạng và phong phú sinh học. Tạp chí cộng sản - 2020.
Xem thêm: Bộ Hình Nền Bãi Biển Đẹp Những Đại Dương Mênh Mông Xanh Ngắt
11. Nguyễn Đức Phú (2019), bảo đảm và phân phát triển đa dạng và phong phú sinh học tập biển. Tập san Quốc chống toàn dân - 2019.